زیتون

برگ زیتون و خواص شگفت انگیز آن

برگ زیتون چیست

برگ زیتون چیست؟

درخت زیتون گیاهی همیشه سبز است که بومی منطقه‌ی مدیترانه است. قسمت بالایی برگ‌های کوچک و چرمی درخت زیتون به رنگ سبز خاکستری هستند و قسمت‌های زیرین آن حاوی کرک‌های ریز، سفید و فلس‌مانند است. برگ‌ها در تمام مقاطع طول سال جمع‌آوری می‌شوند.
در سال‌های اخیر، شواهد علمی که اثربخشی بالینی برگ زیتون را برای انواع بیماری‌ها نشان می‌دهد رو به فزونی است. برگ زیتون به‌صورت عصاره، دمنوش، پودر (برای مصرف مستقیم و فرآورده‌های آرایشی) و کپسول مورد استفاده قرار می‌گیرد. این برگ حاوی طیف گسترده‌ای از ترکیبات زیست‌فعال است که برای سلامتی و تندرستی مفید هستند.
برگ زیتون (Olive Leaf) حاوی ماده‌ای به نام اولئوروپین (oleuropein) است که به کاهش سطح کلسترول و التهاب کمک می‌کند. عصاره‌ی برگ زیتون همچنین سطح گلوکز خون را کاهش می‌دهد. مطالعات آزمایشگاهی نشان داده است که عصاره‌ی برگ زیتون می‌تواند تعدادی از میکروارگانیسم‌ها از جمله مخمر‌ها، باکتری‌ها و قارچ‌ها را از بین ببرد. همچنین نشان داده شده است که اثرات ضدسرطانی دارد، اما مطالعات انسانی مورد نیاز است.
مطالعات اخیر در سال ۲۰۲۴ در ژورنال آنتی‌اکسیدان‌ها پتانسیل درمانی عصاره‌های‌اتانولی برگ‌های زیتونی که از اسپانیا و یونان تهیه شده است نشان می‌دهد که هر دو عصاره، به ویژه عصاره‌ی یونان، ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بالا و خواص ضدمیکروبی و ضدسرطانی قابل‌توجهی از خود نشان می‌دهند که کاربرد‌های بالقوّه‌ای را در مراقبت‌های سلامت به‌عنوان عوامل ضد عفونت، ضد میکروبی و درمان ملانوما نشان می‌دهد.
مطالعاتی نیز در سال ۲۰۲۳ در ژورنال Functional Foods انجام شده است که نشان می‌دهد اولئوروپین از تکثیر سلول‌های سرطان سینه جلوگیری می‌کند

دمنوش برگ زیتون

دمنوش برگ زیتون
دمنوش برگ زیتون یکی از رایج‌ترین چای‌های گیاهی سنتی است که استفاده از آن در میان مردم مدیترانه برای درمان بیماری‌ها رایج است. این دمنوش قرن‌هاست که برای درمان بیماری‌هایی چون سرماخوردگی، مالاریا و بیماری‌های گرمسیری (بیماری‌هایی که بومی مناطق گرمسیری یا نیمه‌گرمسیری جهان است مانند وبا، بیماری شاگاس، تب زرد و تب دنگی) استفاده می‌شود. در سال ۲۰۰۷، محققان استرالیایی با مطالعه‌ی ظرفیت آنتی‌اکسیدانی ۵۵ گیاه دارویی دریافتند که عصاره‌ی برگ زیتون بالاترین فعالیّت رادیکال‌زدایی را در بین تمام گیاهان مورد مطالعه داشت (بیش از دو برابر بیشتر از چای سبز و خار مریم).

عرق برگ زیتون

عرق برگ زیتون
عرق برگ زیتون، طی عملیات تقطیر از برگ‌های گیاهان زیتون به دست می‌آید و سرشار از فنولیک‌هایی مانند اولئوروپین است. مزیّت اصلی عرق برگ زیتون تأثیر آن بر سلامت قلب و عروق و سلامت متابولیک است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که عرق برگ زیتون باعث کاهش فشار خون در افراد بزرگسال و همچنین در افراد مبتلا به پیش فشارخون و فشار خون بالا می‌شود. آزمایشات بالینی بر روی انسان نشان داده است که عرق برگ زیتون به‌طور کلی باعث مشکل حادی نمی‌شود. برخی گزارش‌ها از معده درد، سردرد و آکنه پس از مصرف آن وجود دارد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای درک کامل هرگونه معایب احتمالی عرق برگ زیتون مورد نیاز است.

خواص برگ زیتون

برگ زیتون حاوی Secoiridoids، اولئوروپین، اولئوسید، اولئوروسید، پلی‌فنول‌ها و هیدروکسی‌تیروزول است. آنتی‌اکسیدان Secoiridoids منجر به کند شدن روند پیری می‌شود و سطح استرس سلولی را پایین می‌آورد. اولئوروسید نیز به کند شدن روند پیری مغز و کاهش احتمال بروز آلزایمر از طریق درمان اختلال عملکرد می‌توکندری کمک می‌کند. همچنین هیدروکسی‌تیروزول آنتی‌اکسیدانی است که خواص ضدسرطان و محافظت از پوست دارد. این مشتقات دارای سابقه‌ی سنتی طولانی در پزشکی هستند.
برگ زیتون خواص ضدعفونت و تقویت سیستم ایمنی را دارد. همچنین خواص ضد ویروسی قوی دارد که ویروس‌های آنفولانزا، تبخال، روتاویروس و خانواده‌ی ویروس‌های سین‌سیشیال تنفسی که معمولاً کودکان به آن‌ها مبتلا می‌شوند را تضعیف می‌کند. همچنین عصاره‌ی برگ زیتون دارای خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی است.
شناخته‌شده‌ترین مزیّت عصاره‌ی برگ زیتون توانایی آن در کاهش فشار خون است. فعالیّت آنتی‌اکسیدانی برگ زیتون از هیپوتالاموس مغز در برابر استرس محافظت می‌کند. همچنین اولئوروپین موجود در این برگ‌ها چربی‌هایی مانند تری‌گلیسیرید و کلسترول را کاهش می‌دهد. فعالیت آنتی‌اکسیدانی برگ زیتون با جلوگیری از آسیب رادیکال‌های آزاد به غشای سلولی در رگ‌های خونی برای قلب مفید است. برگ زیتون یک مکانیسم مهم برای جلوگیری از تصلّب شرایین، به‌ویژه در شریان‌های کرونری و مغزی دارد و به کاهش خطر حمله‌ی قلبی و سکته‌ی مغزی ایسکمیک کمک می‌کند. اولئوروپین همچنین، همراه با سایر آنتی‌اکسیدان‌های قوی موجود در روده، به عنوان یک عامل ضدالتهابی عمل می‌کند.
تحقیقات اولیه نشان می‌دهد که اولئوروپین با افزایش سطح سروتونین به درمان اضطراب، استرس و افسردگی کمک می‌کند. ماده‌ی اصلی فعال برگ زیتون، اولئوروپین اسکویریدوئید، در مراقبت از پوست بسیار مفید است. برگ زیتون توانایی منحصر به فردی در بهبود زخم‌ها و جای زخم‌های پوستی دارد.

خواص برگ زیتون

خواص برگ زیتون برای مو

برخی تحقیقات نشان می‌دهد که برگ زیتون ممکن است با تقویت گردش خون در پوست سر و رساندن مواد مغذی حیاتی به فولیکول‌های مو، رشد مو را تحریک کند. عصاره‌ی برگ زیتون مو‌ها را حالت داده و از شکسته شدن آن جلوگیری می‌کند چون برگ زیتون دارای اسید‌های چرب ضروری امگا ۳ است که به ساقه‌ی مو نفوذ کرده و رطوبت و گردش خون را تأمین می‌کند و با پوشش ساقه‌ی مو انعطاف‌پذیری مو را بیشتر می‌کند.
برگ زیتون تسکین دهنده‌ی پوست سر است و شوره‌ی سر و خشکی پوست سر را درمان می‌کند. گرفتگی فولیکول‌های مو و شوره‌ی سر عامل اصلی ریزش مو هستند. برگ‌های زیتون هورمون‌هایی که باعث ریزش مو می‌شوند را کاهش می‌دهد. برگ زیتون و روغن زیتون حاوی فنل‌ها و سایر ترکیبات مفید است که اثرات آنتی‌اکسیدانی دارد که سلامت مو را ارتقا می‌دهد. همچنین مطالعات نشان داده‌اند که برگ زیتون رایج‌ترین قارچ‌هایی را که مو، ناخن و پوست را تحت تأثیر قرار می‌دهند، از بین می‌برد.

خواص برگ زیتون برای دیابت

برگ زیتون با دو مکانیسم، قند خون را کاهش می‌دهد؛ کاهش ترشح انسولین ناشی از گلوکز و افزایش جذب گلوکز در سطح سلولی. مطالعات انسانی گزارش می‌دهد که عصاره‌ی برگ زیتون خوراکی به طور قابل توجهی هموگلوبین A۱C (پیش دیابت) را کاهش می‌دهد، آسیب اکسیداتیو را کاهش می‌دهد و به بازیابی بافت کمک می‌کند.

بیشتر بدانید: خرید زیتون

خواص برگ زیتون در طب سنتی

برگ زیتون قرن‌ها به‌عنوان یک داروی سلامتی مورد استفاده قرار گرفته است و قدمت آن به مصر باستان باز می‌گردد. در کتب مقدس ادیان مختلف نیز به زیتون و استفاده از برگ آن در پزشکی اشاره می‌شود. عصاره‌ی برگ زیتون در طب سنتی غربی برای درمان بیماری‌هایی چون سرماخوردگی، گلو درد، سرفه، تب خفیف و احتقان مخاط به کار می‌رفته است. در ایران نیز از دوران گذشته تا اکنون از برگ زیتون برای درمان زخم‌ها، تنظیم فشارخون، بهبود سیستم ایمنی، تنظیم قند خون و درمان چاقی استفاده می‌شود.

خواص برگ زیتون برای لاغری

بر اساس تحقیقات، مصرف برگ زیتون با تعدیل بیان ژن‌های مرتبط با چاقی به لاغر شدن کمک می‌کند. برگ زیتون یک مکمل طبیعی سرشار از آنتی‌اکسیدان است که اگر به درستی مصرف شود، بهبود عملکرد سیستم ایمنی بدن را به همراه خواهد داشت. برگ زیتون به کاهش کلسترول، کاهش گلوکز، کاهش فشار خون و بهبود چربی خون کمک می‌کند و همچنین خاصیت ضدالتهابی دارد. تمام این خواص به کاهش وزن کمک می‌کنند.

خواص دمنوش برگ زیتون

خواص دمنوش برگ زیتون
تحقیقات نشان می‌دهد که ساختار برگ زیتون (به‌خصوص اولئوروپین) اثرات مفیدی بر فشارخون بالا، بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت و چربی خون دارد. تحقیقی که در سال ۲۰۱۸ منتشر شده است اثرات مفید مصرف مداوم دمنوش برگ زیتون را بر پارامتر‌های خونی نشان داده است. این مطالعه نشان داد که تعداد گلبول‌های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت در گروه دمنوش برگ زیتون در مقایسه با گروه چای سبز در هفته‌های ششم و دوازدهم آزمایش، به طور قابل‌توجهی افزایش یافته است.

خواص عرق برگ زیتون

عرق برگ زیتون عمدتاً از طریق پلی‌فنول‌های خود، مانند اولئوروپین عمل می‌کند که این مواد دارای مزایای متعددی مانند اثرات آنتی‌اکسیدانی، کاهش کلسترول، تقویت حافظه، تنظیم فشار خون، بالا بردن انرژی، ضد دیابت، ضد التهاب و غیره هستند. اکثر این مزایا از مطالعات آزمایشگاهی بر حیوانات حاصل می‌شود.

نحوه مصرف برگ زیتون

نحوه مصرف برگ زیتون

در حال حاضر هیچ دستورالعمل مشخصی برای نحوه‌ی مصرف برگ زیتون در شکل‌های مختلف وجود ندارد. اکثر محققان توصیه می‌کنند عرق برگ زیتون را قبل از مصرف به یک لیوان آب اضافه کنید و دوز مصرف آن هم یک فنجان در روز است. اگر از کپسول استفاده می‌کنید، می‌توانید یک کپسول را تا سه بار در روز با مجموع مصرف روزانه بین ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ میلی‌گرم مصرف کنید. دمنوش برگ زیتون را هم می‌توان به میزان دو فنجان در روز مصرف کرد.
محققان هشدار دادند که مصرف بیش از حد عصاره‌ی برگ زیتون ممکن است بیشتر از اینکه مفید باشد به بدن زیان برساند. توجه به این نکته نیز مهم است که تنها چند مطالعه‌ی کوچک روی عصاره‌ی برگ زیتون انجام شده است. این محصول هنگامی که با رژیم غذایی و سبک زندگی سالم ترکیب شود، نقش دارویی خود را ایفا می‌کند.
به دلیل احتمال عوارض جانبی جدی و تداخلات دارویی، مصرف عصاره‌ی برگ زیتون باید حتماً پس از مشورت با پزشک شروع شوند.

خطرات و عوارض برگ زیتون

مطالعات کافی برای تعیین بی‌خطر بودن استفاده از برگ زیتون برای مدت طولانی انجام نشده است. برای مثال مشخص نیست که آیا مصرف برگ زیتون برای زنان باردار یا شیرده بی‌خطر است یا نه. پس حتماً باید در مصرف آن جانب احتیاط را رعایت کرد. مصرف برگ زیتون در دوز‌های کم برای مدت کوتاهی بی‌خطر است. با این حال، ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، برخی از این عوارض را در ادامه می‌آوریم. واکنش آلرژیک یکی از عوارض مصرف برگ زیتون است. اگر فشار خون پایین دارید یا از دارو‌های فشار خون استفاده می‌کنید، باید از استفاده‌ی عصاره برگ زیتون اجتناب کنید زیرا می‌تواند فشار خون را به میزان زیادی کاهش دهد. همچنین برخی از افراد درد‌های معده، سردرد و سایر علائم خفیف را به دلیل اثر سم‌زدایی عصاره برگ زیتون گزارش کرده‌اند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *