سبزی شنبلیله، نوعی گیاه است که میتواند برای مصارف مختلفی در آشپزی مورد استفاده قرار گیرد. مردم آسیای غربی و مدیترانه هزاران سال است که از شنبلیله برای پختن غذا، بهبود سلامت و درمان بیماریها استفاده میکنند. به شنبلیله یونجه یونانی نیز گفته می شود و ارتفاع آن به 50 سانتیمتر می رسد. منشأ این گیاه از بینالنهرین است و از زمان های قدیم در مدیترانه شناخته شده بود. در سال های اخیر، به دلیل فواید فراوانی که دارد از جمله برای بهبود بیماران دیابتی، کاهش وزن، شادابی پوست و… محبوبیت بین المللی پیدا کرده است. شنبلیله را می توان از اواسط فروردین در یک نقطه آفتابی از باغ، در خاک شنی با مقداری خاک رس کاشت. این سبزی نیتروژن موجود در خاک را میگیرد تا خود و گیاهان اطراف را بارور کند. بنابراین می تواند در خاک های با مواد معدنی کمتر به خوبی رشد کند.
خواص سبزی شنبلیله
سبزی شنبلیله دارای خواص بسیاری است. این نوع سبزی خوش مزه و خوش عطر را میتوان به روشهای مختلفی استفاده کرد و از خواص بسیار زیاد آن بهره برد. جوشانده شنبلیله و دانههای شنبلیله هم دارای خواص بسیار زیادی هستند. جوشانده شنبلیله سرشار از ویتامین ب 1، ب 2 و ب 3 است. جوشانده این گیاه پرخاصیت برای تسکین درد قائدگی، کاهش سطح قند خون، کاهش سوزش معده، کاهش وزن و … بسیار مناسب است. در ادامه همه خواص شنبلیله را برای شما شرح میدهیم. برای شناخت کامل این گیاه مفید و پر فایده تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
سبزی شنبلیله و خواص آن
خواص سبزی شنبلیله در آشپزی و طب
شنبلیله تا حدودی شبیه به یک نوع شبدر است و حاوی 10 تا 20 دانه کوچک میباشد. دانه ها به طور خاص به عنوان ادویه، که به کاهش نفخ نیز کمک می کنند، استفاده میشوند. سبزی شنبلیله و دانه های آن توسط مادران شیرده برای تحریک تولید شیر نیز استفاده می شود.
دانه های این سبزی طعم تلخی دارند، بویی بسیار قابل تشخیص و تا حدودی زرد رنگ هستند. در کشورهای مدیترانه شرقی، دانه ها به تنهایی به عنوان ادویه و در آسیا مخلوط آنها به عنوان ادویه کاری استفاده می شود. برگ آن در هند و خاورمیانه به عنوان سبزی نیز مصرف می شود و طعم آن شبیه اسفناج بسیار تلخ است.
از برگ شنبلیله در مصارف آشپزی، هم به صورت خشک و هم تازه استفاده می شوند. این گیاه طعم تند، تلخ و بوی ملایم و شبیه به یونجه تازه دارد. عمدتاً در غذاهای هندی (کاری)، عربی (شیرینی و نان)، ایرانی (چاشنی) و آفریقای شمالی (گوشت و ماهی) استفاده می شود. همچنین مانند زیره به عنوان افزودنی به پنیر استفاده می شود.
خواص شنبلیله در کشاورزی
پودر دانه شنبلیله توسط کمیسیون اروپا به عنوان یک محصول حفاظتی گیاهی معرفی میگردد. برای محافظت از گیاهان در برابر قارچ های برگی، به ویژه سفیدک پودری در انگور مجاز شده است. در آب حل می شود و محلول را روی برگ ها می پاشند. پودر دانه این گیاه به تنهایی قادر به از بین رفتن قارچ، اما مکانیسم دفاع شخصی گیاه را فعال می کند.
نحوه خشک کردن سبزی شنبلیله
شنبلیله خشک
- شنبلیله را میتوان به دو روش خانگی و صنعتی خشک کرد.
خانگی: در این روش نحوه خشک کردن تا حد زیادی به مقدار سبزی بستگی دارد. با توجه به اینکه مقدار سبزی برای مصارف خانگی کم است، میتوانید به صورت سنتی در روزهای آفتابی آن را در مقابل نور خورشید قرار دهید تا خشک شود. اما اگر در مناطقی با آب و هوای شرجی سکونت دارید و امکان خشک کردن سبزی به این روش وجود ندارد، میتوانید از دستگاه های خشک کن میوه و سبزی خانگی استفاده کنید. - صنعتی: با توجه به اینکه در مصارف صنعتی استفاده از این سبزی در حجم گسترده بسیار زیاد است، عموما از دستگاه های خشک کن صنعتی در ابعاد بزرگ برای خشک کردن سبزی، استفاده میشود.
قیمت سبزی شنبلیله و قیمت سبزی خشک شنبلیله
هزینه به عوامل زیادی بستگی دارد. هزینههای مربوط به کاشت و برداشت، نگهداری و مراقبت از سبزی، دفع آفت، کود، سم و … همچنین هزینه جابهجایی و دستمزد کارگران همگی فاکتورهای مهمی در تعین قیمت نهایی برای مصرف کننده میباشد.
در مورد سبزی خشک شده هم میتوان به نحوه خشک کردن آن برای مثال، اینکه سبزی به صورت خانگی، سنتی یا صنعتی خشک شده باشد نیز اشاره کرد. همچنین هزینههای مربوط به خرید سبزی، اجاره، دستمزد افراد، حمل و نقل آن و غیره نیز فاکتورهای تاثیرگذاری محسوب میشوند.
به طور کلی این سبزی به صورت کیلویی فروخته میشود که قیمت هر کیلو آن میتواند در مناطق مختلف کشور متفاوت باشد.
خرید سبزی شنبلیله
سبزی تازه را میتوان از مغازه ها، فروشگاههای سبزی فروشی و یا از بازارهای محلی روز، که میوه و سبزیجات تازه عرضه میکنند و یا از باغها و زمینهای کشاورزی نزدیک به مناطق شهری که سبزیجات را برای فروش کشت میکنند و آن را به صورت تازه و ارزان، خریداری کنید.
خواص شنبلیله و تاثیر آن بر لاغری
سبزی شنبلیله | کاهش وزن با شنبلیله
آیا شنبلیله برای لاغری مفید است؟
بله، برای کاهش وزن، باید مقداری دانه خیس شده این گیاه را صبح ناشتا بجوید. فیبر محلول طبیعی موجود در این سبزی وقتی خیسانده شود متورم شده و باعث ایجاد احساس سیری در شما میشود و کمتر گرسنه میشوید. علاوه بر این، شنبلیله به کاهش چربی و کالری دریافتی بدن کمک میکند.
محافظت در برابر سرطان
ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی موجود به جلوگیری از تولید رادیکالهای آزاد کمک میکند. بنابراین در واقع اثر محافظتی در برابر سرطان دارد. مصرف روغن استخراج شده از تخم شنبلیله به پیشگیری از سرطان کمک میکند.
کنترل سطح قند خون
شنبلیله حاوی گالاکتومانان است که فیبر طبیعی محلول است و جذب قند خون را کند می کند. همچنین حاوی اسید آمینه ای است که باعث تولید انسولین می شود.
افزایش ایمنی بدن
نوشیدن آب این گیاه یا هر نوشیدنی ساخته شده از این سبزی با معده خالی نه تنها باعث تقویت سیستم ایمنی بدن میشود بلکه از ابتلا به انواع بیماری های عفونی نیز جلوگیری میکند.
کمک به هضم غذا
افزایش شیر در مادران شیرده
مصرف این سبزی برای زنان شیرده خوب است. زیرا وجود دیوسژنین در این گیاه، ترکیبی با خواص هورمونی، باعث افزایش تولید شیر در مادران شیرده می شود. در برخی کشورها مادران از مکمل شنبلیه برای افزایش شیر استفاده می کنند اما در صورتی که شما قادر به تهیه مکمل شنبلیله نباشید می توانید این گیاه را به هر صورت که مایل هستید استفاده کنید.
کاهش خطر ابتلا به مشکلات قلبی
کاهش سطح کلسترول در بدن
روغن شنبلیله
سبزی شنبلیله | خواص روغن شنبلیله
عصاره و روغن شنبلیله بیشتر به دلیل خواص ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی، ضد دیابتی و ضد تومورزایی شناخته شده اند. همچنین به دلیل کاربردهای فراوانش نیز معروف است. مهمترین فواید روغن آن به شرح زیر است:
- روغن شنبلیله دارای خواص آنتی اکسیدانی است، از این رو به مقابله و کاهش التهاب مزمن مانند آرتریت و کاهش تورم کمک میکند.
- روغن استخراج شده از دانه های این گیاه علائم یائسگی مانند: استرس را کاهش می دهد. زیرا در حمایت از هورمون استروژن نقش دارد و همچنین به تسکین علائم قاعدگی و درد کمک می کند.
- برای رفع مشکلات گوارشی و یبوست استفاده می شود. در برخی تحقیقات انجام شده در این حوزه، قابلیت این روغن در سرکوب اشتها کاملا تایید شده است.
- این روغن به کاهش کلسترول مضر و تری گلیسیرید و به افزایش سطح کلسترول خوب در بدن کمک میکند.
- روغن شنبلیله دارای سطوح بالایی از ویتامین ها و پروتئین میباشد که باعث تحریک رشد مو، کاهش ریزش مو و مبارزه با طاسی و شوره سر می شود.
- برای سلامت پوست مفید و روغن و عصاره آن برای درمان سوختگی، اگزما، جای جوش و عفونت های پوستی استفاده می شود.
- به لطف آنتی اکسیدان های موجود در روغن این گیاه از چین و چروک و علائم پیری زودرس جلوگیری می کند.
شنبلیله خشک
شنبلیله خشک بسیاری معطر و پرخاصیت است. این سبزی دارای کاربردهای زیادی است که در ادامه به آن ها اشاره میشود. این سبزی پرخاصیت در درمان دیابت، رفع یبوست، رفع کمخونی، تقویت سیستم ایمنی بدن، تنظیم قند خون، کاهش ناراحتیهای پریودی تاثیر بسزایی دارد. شنبلیله خشک بسیار معطر است، از این سبزی در انواع غذاها استفاده میشود. سبزی شنبلیله خشک در بسیاری از غذاهای ایرانی مانند قورمه سبزی، کوفته تبریزی، سوپ، مرغ آبپر و بسیاری از غذاهای دیگر مورد استفاده قرار میگیرد.
